Jakie składki ZUS dla Przedsiębiorców po nowelizacja ustawy...
Autorem artykułu jest Marta Nowostawska
Po 3 latach funkcjonowania pracy nakładczej umożliwiającej płacenie niższych składek ZUS osobom prowadzącym działalność gospodarczą – wydawać by się mogło – że ostatnia furtka zostanie zamknięta.
Osoba, która dotychczas wykonuje pracę nakładczą i jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, zapłaci składki społeczne od podstawy równej co najmniej najniższej podstawie wymiaru składek dla osób prowadzących firmę (1770,82 zł, tj. 60% średniej płacy). Obecnie istnieje możliwość wyboru, z którego tytułu chce podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom. Poza składką w pełnej wysokości Przedsiębiorcy zapłacą również składkę zdrowotną od przychodów z chałupnictwa. Będą także mogli odprowadzać dobrowolnie pełne składki z obu działalności.
Ale od początku...
W przypadku, gdy jedna osoba spełnia warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym na kilku różnych podstawach (np. umowy o pracę nakładczą oraz prowadzenia działalności gospodarczej) występuje tzw. zbieg tytułów ubezpieczeń. Kilka podstaw do zgłoszenia do ubezpieczeń, może oznaczać zwolnienie z obowiązku opłacania składek z niektórych tytułów. Art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi, że osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z kilku tytułów jest ubezpieczona z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie na swój wniosek być objęta tymi ubezpieczeniami także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł do ubezpieczeń (poprzez złożenie dokumentu ZUS ZUA ze wskazaniem odpowiedniego kodu tytułu do ubezpieczeń i daty powstania obowiązku ubezpieczeń). Wśród kilku tytułów do ubezpieczeń wymienionych w art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych znajdujemy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osoby wykonujące pracę nakładczą. Dalsze przepisy ustawy nie wskazują minimalnej kwoty wynagrodzenia, które musi otrzymać osoba wykonująca pracę nakładczą, aby podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania pracy nakładczej, ani z tytułu jednoczesnego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, tak jak to ma miejsce w przypadku pracowników, czy też zleceniobiorców.
Określony przez ustawę zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych powodował, że wśród Przedsiębiorców, prowadzących własne firmy znajdowali się tacy, którzy posiadali dodatkowe źródło dochodu właśnie z pracy nakładczej. Sytuację prawną osób wykonujących pracę nakładczą normuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą.
Praca nakładcza
Praca nakładcza to pewna niestandardowa forma zatrudnienia polegająca na tym, że osoby zatrudnione na tej podstawie mogą wykonywać powierzoną im pracę w domu lub w lokalu Nakładcy w dowolnie ustalonym czasie, samodzielnie lub przy pomocy rodziny (bez bieżącego nadzoru Nakładcy). Z tytułu zatrudnienia Nakładca zobowiązany jest do odprowadzania należnych składek z wypłacanego wynagrodzenia, zaś Wykonawca – oprócz stosownego wynagrodzenia z tego tytułu, posiada ubezpieczenie ZUS. Nie jest ona zatrudnieniem w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, a tym samym jej Wykonawca (podobnie jak w umowie o dzieło) nie jest Pracownikiem. Jednak sytuacja prawna tych osób jest bardzo zbliżona do statusu Pracowników. Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą w szerokim zakresie odsyła bowiem do przepisów kodeksu pracy, nakazując ich odpowiednie stosowanie.
Elementami odróżniającymi umowę o pracę nakładczą od umowy o pracę są: samodzielność Wykonawcy w określaniu czasu i sposobu wykonania pracy, możliwość powierzenia wykonania pracy osobie trzeciej oraz brak podporządkowania Nakładcy w wykonywaniu bieżących zadań.
Podobieństwo umowy o pracę nakładczą z umową o pracę polega na odpowiednim stosowaniu wobec Wykonawcy niektórych przepisów prawa pracy. Chodzi o regulacje dotyczące: urlopu macierzyńskiego, wymiaru urlopu wypoczynkowego (także odwołania z urlopu, jego przesunięcia, planu urlopów i ekwiwalentu), ochrony wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia chorobowego, prac szczególnie uciążliwych dla kobiet, świadectwa pracy, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, odprawy pośmiertnej, odpowiedzialności wykonawcy za szkody, czy też ciągłości ubezpieczenia do emerytury.
Korzyści wynikające z tytułu dodatkowego zatrudnienia Przedsiębiorcy w oparciu o pracę nakładczą
1.Zwolnienie z obowiązku opłacania pełnych składek ZUS z działalności gospodarczej
Przedsiębiorcy realizujący pracę nakładczą opłacają jedynie obowiązkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzonej działalności w wysokości 212,78 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne zostają odprowadzone z wynagrodzenia Pracownika, realizującego pracę nakładczą.
2.Dodatkowe źródło dochodu
Pracownikowi – w tym również Przedsiębiorcy – wykonującemu pracę nakładczą przysługuje stosowne wynagrodzenie w wysokości co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia (tj. 380 zł brutto). Daje to bezpieczeństwo wpływu comiesięcznych stałych dochodów.
3.Możliwość uzyskania korzystnych form opłacania składek ZUS dla osób prowadzących działalność gospodarcząPrzedsiębiorca opłacający do tej pory składki na ZUS w pełnej wysokości 783,34 zł, a posiadający dodatkowe zatrudnienie, może dokonać optymalizacji składek i opłacać do ZUS jedynie składkę zdrowotną – 212,78 zł. Korzystając ze zbiegu ubezpieczeń, zgodnie z prawem i przepisami obowiązującymi obecnie w Polsce, Przedsiębiorca może dokonać przerejestrowania w ZUS i wskazać, iż od daty przerejestrowania, ze swojej działalności będzie opłacał już tylko obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, natomiast wszystkie pozostałe składki na ubezpieczenia społeczne będą opłacane z drugiego tytułu - składki będą opłacane przez nakładcę, który każdego miesiąca będzie je naliczał od uzyskanego miesięcznego wynagrodzenia.
4.Oszczędności w zakresie kosztów ZUS
Powstałe w procesie optymalizacji składek ZUS oszczędności można odłożyć z myślą o przyszłej emeryturze na konto, lokatę bankową, w fundusze TFI, bądź w jakikolwiek inny sposób, umożliwiający praktyczne ich wykorzystanie.
5. Okres pracy nakładczej wlicza się do stażu składkowego, niezbędnego do uzyskania prawa do emerytury.
6. Praca nakładcza może być wykonywana przy pomocy członków rodziny lub innych domowników pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Wykonawca sam ustala sobie zarówno czas pracy, jak i sposób pracy, co oznacza, iż w tym zakresie nie podlega kontroli Nakładcy.
7. Wiele rozwiązań prawnych chroniących Wykonawcę zarówno z punktu widzenia trwałości zatrudnienia, jak i ochrony jego zdrowia i życia jest gwarancją bezpieczeństwa wynikającego z tej formy zatrudnienia.
Zmiana przepisów
Wnioskodawcą projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Jak wspomniano wcześniej – dziś osoba prowadząca działalność gospodarczą wykonująca jednocześnie umowę o pracę nakładczą, ma prawo wyboru z którego tytułu chce podlegać ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo. Ma to miejsce także wówczas, gdy podstawa wymiaru składek z umowy o pracę nakładczą jest wielokrotnie niższa od podstawy wymiaru składek z działalności.
Często jednak Przedsiębiorcy zawierają fikcyjne umowy o pracę nakładczą, przewidujące niewielkie lub wręcz znikome wynagrodzenie (stanowiące podstawę wymiaru składek), w celu opłacania jak najniższych składek. Nowelizacja zakłada, że każda z tych działalności będzie bowiem stanowiła odrębny tytuł do ubezpieczenia w ZUS. Będzie można też odprowadzać dobrowolnie pełne składki z obu tych działalności. Czyli inaczej niż teraz, gdy Przedsiębiorca wybiera jedną z nich jako podstawę do ubezpieczenia w ZUS.
Kontrowersyjne posunięcia Wnioskodawcy.
Umowa o pracę nakładczą jest umową specyficzną, o charakterze jedynie podobnym do umowy o pracę, stąd należy pozostawić ubezpieczonym decyzję o wyborze tytułu, z którego będą podlegać ubezpieczeniu. Biorąc pod uwagę obowiązujący system emerytalny oraz jego słabe funkcjonowanie i groźbę niewypłacalności ZUS-u, Przedsiębiorcy wolą samodzielnie odkładać wolne środki finansowe z myślą o emeryturze (np. IKE, fundusze FTI), aniżeli czekać na mizerną emeryturę państwową.
Czy dla Przedsiębiorców zostanie rzeczywiście zamknięta ostatnia furtka opłacania niższych składek ZUS? Tak naprawdę oceni to czas oraz zweryfikuje termin wejścia w życie nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Zgoda na publikację bez zmiany linków.
Marta Nowostawska - portal www.maly-zus.pl
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
