Ubezpieczenia przez Internet

czwartek, 19 maja 2011

Zagadnienie sukcesji roszczeń wynikających z art.444 i 445 k.c.

Autorem artykułu jest Iwona Wilczewska

Przejście roszczeń z art.444 i 445 k.c. na osoby trzecie może nastąpić w drodze dziedziczenia lub zbycia.

Roszczenia z art. 444 § 1 k.c. (np. zwrot kosztów leczenia) to zwykłe wierzytelności majątkowe, które bez żadnych ograniczeń przechodzą na spadkobierców osoby, która je poniosła.

Rentę, jako prawo osobiste uprawnionego, należy uiszczać do dnia śmieci osoby, na której rzecz została ona ustanowiona (art. 905 k.c.). Dlatego prawo do renty, choć z istoty swej majątkowe, nie wchodzi do spadku po uprawnionym63. Inaczej sprawa przedstawia się odnośnie zaległych rat renty, wymagalnych za czas przed śmiercią osoby uprawnionej. Tworzą one wierzytelność majątkową spadkodawcy, należą do spadku i według zasad ogólnych przechodzą na spadkobierców.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie, to zgodnie z art.445§3 k.c. roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

Uznanie ma charakter uznania właściwego, jest więc czynnością prawną zawierającą oświadczenie woli osoby odpowiedzialnej co do podstawy i zakresu roszczenia a nie tylko oświadczeniem wiedzy.

Uznanie właściwe wzmacnia węzeł obligacyjny, jaki powstał między stronami w wyniku czynu niedozwolonego i ustala rozmiar obowiązku naprawienia szkody. Tym samym wywołuje – co do oznaczenia wysokości – skutki podobne do orzeczenia sądowego.64

Bezskuteczne jest natomiast uznanie roszczenia wobec spadkobierców poszkodowanego.

Ponadto, zgodnie z przepisem art.445§3 k.c. uznanie musi nastąpić na piśmie, w przeciwnym razie roszczenie o zadośćuczynienie nie przejdzie na spadkobierców.

Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców poszkodowanego, gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego. Wymieniony w art.445§3 k.c. skutek powstanie, jeżeli pozew wpłynął do sądu przed śmiercią poszkodowanego. Zgodnie z art.165§2 k.p.c. oddanie pozwu w polskim urzędzie pocztowym jest jednoznaczne z wniesieniem go do sądu. Wynika z tego, że ustawa nie łączy skutku wymienionego w art.445§3 k.c. dopiero z doręczeniem pozwu stronie przeciwnej. Koniecznym jednak elementem przejścia roszczenia na spadkobierców jest wniesienie powództwa o przyznanie odpowiedniej sumy pieniężnej, nie wystarczy podjęcie przez poszkodowanego czynności, które przygotowują wniesienie powództwa.65

Drugim sposobem przejścia roszczeń z art. 444 - 445 k.c. jest ich zbycie. Zgodnie z art. 449 k.c. roszczenia przewidziane w art. 444 - 448 k.c., tzn. roszczenia o wynagrodzenie szkody na osobie są w zasadzie niezbywalne. Przepis art. 449 k.c. dopuszcza zbycie takiego roszczenia jedynie wtedy, jeśli jest ono już wymagalne i zostało uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym wyrokiem. Głównym motywem legislacyjnym przemawiającym za ograniczeniami z art. 449 k.c. jest ochrona poszkodowanego przed lekkomyślnym zbyciem wierzytelności na rzecz osób trzecich.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia66.

Gdy chodzi o świadczenia okresowe to wymagalne stają się tylko poszczególne raty renty, samo prawo do renty zaś nie jest w ogóle zbywalne i art. 449 k.c. nie ma do niego zastosowania. Ustawa wprowadza warunek wymagalności, aby nie dopuścić do wyzbywania się roszczeń przypadających dopiero w przyszłości i z reguły służących do zaspokojenia przyszłych potrzeb.

Zobowiązany do odszkodowania nie jest pozbawiony mimo skutecznego zbycia roszczeń przez poszkodowanego, prawa podnoszenia przeciwko nabywcy tych wszystkich zarzutów, które przysługiwałyby mu przeciwko zbywcy (art. 513 k.c.).
Zawarty w art. 449 k.c. zakaz zbywania roszczeń ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Jego naruszenie obwarowane jest sankcją nieważności bezwzględnej.

63 Orzeczenie SN z dn. 28.12.1966 r., I PR 536/66, OSN 1967/6, poz. 115.
64 G. Bieniek, Komentarz…, op. cit., s. 436.
65 A. Szpunar, Zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową, Bydgoszcz 1999, s. 196.
66 Orzeczenie SN z dn. 9.03.1973 r., I CR 55/73, (nie publ.).

http://www.odszkodowania24.eu

---

odszkodowanie forum

Iwona Wilczewska

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zbieg roszczeń osób bliskich z roszczeniami bezpośrednio

Autorem artykułu jest Iwona Wilczewska

Roszczenia z art. 446 k.c. przysługują osobom bliskim w razie śmierci poszkodowanego w wyniku doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia i to bez względu na to czy śmierć nastąpiła niezwłocznie czy też po upływie dłuższego czasu.

Jeżeli śmierć bezpośrednio poszkodowanego nastąpiła natychmiast, wtedy w rachubę wchodzą jedynie roszczenia osób
pośrednio poszkodowanych. Jeżeli jednak śmierć bezpośrednio poszkodowanego nastąpiła dopiero w pewien czas od czynu niedozwolonego, wtedy mamy do czynienia z dwoma rodzajami roszczeń odszkodowawczych. Pierwsze przysługują bezpośrednio poszkodowanemu, drugie przysługują osobom bliskim zmarłego. Do pierwszych należy roszczenie z art. 444 k.c. tj.:
1) jednorazowe odszkodowanie na pokrycie wszelkich wynikłych z tego powodu kosztów (art. 444 § 1 k.c.) takich jak koszty leczenia, utracony zarobek itp.,
2) renta dla wyrównania szkód trwałych (art. 444 § 2) w razie całkowitej lub częściowej utraty zdolności zarobkowej, zwiększenia się potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość,
3) zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową (art. 445 § 1 k.c.).

W praktyce możemy mieć do czynienia z dwoma układami stosunków faktycznych. Pierwszy układ, gdy roszczenia bezpośrednio poszkodowanego zostały zaspokojone przed jego śmiercią. Drugi, gdy bezpośrednio poszkodowany zmarł przed uzyskaniem odszkodowania.

Jeżeli roszczenie bezpośrednio poszkodowanego zostało zaspokojone to fakt ten nie wywiera żadnego wpływu na uprawnienia osób bliskich.

Takie też stanowisko zajął SN w swoim orzeczeniu75, w uzasadnieniu którego stwierdził, iż zaspokojenie albo przedawnienie roszczeń przysługujących bezpośrednio poszkodowanemu pozostaje bez wpływu na byt uprawnień najbliższych członków rodziny, są to bowiem roszczenia wynikające z różnych tytułów prawnych.

W przypadku, gdy roszczenia bezpośrednio poszkodowanego nie zostały zaspokojone, to przejście tych roszczeń na spadkobierców zmarłego przedstawia się różnie w zależności od roszczenia.

Jak wskazano w rozdziale III pkt.5 wierzytelności z art. 444 § 1 przechodzą one na spadkobierców zmarłego bez żadnych ograniczeń, ponieważ są zwykłymi wierzytelnościami majątkowymi. Co do renty, to do spadku należą tylko zaległe raty renty, wymagalne za czas przed śmiercią osoby uprawnionej.

Roszczenia o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo o nie wytoczone zostało za życia poszkodowanego. Jeżeli spadkobiercy, na których przeszło roszczenie
o zadośćuczynienie są jednocześnie osobami uprawnionymi z art. 446 k.c. to okoliczność ta może wpłynąć na obniżenie a nawet oddalenie żądania odszkodowania przysługującego tym osobom z mocy art. 446 § 2 k.c. Potwierdził to SN w orzeczeniu z dnia 3.06.1966 r.76, w którym mówi iż oddalenie żądania odszkodowania z art. 446 § 3 będzie
usprawiedliwione w sytuacji, gdy w osobie jednego powoda zbiegają się uprawnienia do zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 i 3 k.c. z tytułu spadkobrania po zmarłym oraz samodzielne roszczenie o naprawienie szkody poniesionej wskutek śmierci. W takim bowiem razie zasądzenie osobie bliskiej zadośćuczynienia z reguły wyższego niż odszkodowanie z art. 446 § 3 k.c. wyczerpuje uprawnienia powoda i dalsze jego żądania nie mogłyby być uwzględnione.

75 Orzeczenie SN z dn. 12.02.1969 r., III PZP 43/68, Biuletyn Informacyjny SN, 1969/3, poz. 42.
76 Orzeczenie SN z dn. 3.06.1966 r., I PR 31/66, OSPiKA 1968, poz. 6.

httl://www.odszkodowania24.eu

---

forum odszkodowanie

Iwona Wilczewska

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zwrot kosztów leczenia i pogrzebu

Autorem artykułu jest Iwona Wilczewska

Zwrot kosztów leczenia i pogrzebu zmarłego należy się według ustawy temu, kto je poniósł, niezależnie od tego, czy jest spadkobiercą poszkodowanego.

Koszty leczenia stanowią istotną pozycję, jeżeli upłynął dłuższy czas między uszkodzeniem ciała a śmiercią danej osoby z tego powodu. Zakres kosztów leczenia podlegających zwrotowi wskazany został w rozdziale III.

Osoba odpowiedzialna za szkodę, która wypłaciła poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu kosztów leczenia nie jest już zobowiązana do zwrotu kosztów osobie trzeciej, choćby ta realnie partycypowała w ich ponoszeniu.

Koszty pogrzebu powinny uwzględniać wysokość typowych wydatków z tego tytułu zważywszy na środowisko, tradycje i zwyczaje lokalne panujące w środowisku, do którego należał zmarły. W grę wchodzi tylko zwrot wydatków uzasadnionych a nie zbytkownych.

Do wydatków tych zalicza się: koszty przewiezienia zwłok do miejsca ich pochowania, zakup miejsca na cmentarzu, nabycie trumny i wieńców. Do kosztów pogrzebu w rozumieniu art. 446 § 1 k.c. można zaliczyć umiarkowany wydatek na zakup niezbędnej odzieży żałobnej, której noszenie zarówno w czasie pogrzebu, jak i przez dłuższy czas po
zgonie osoby bliskiej jest zwyczajowo przyjęte w wielu środowiskach w naszym społeczeństwie – tak SN w wyroku z dnia 7.03.1969 r.69

Do kosztów pogrzebu zaliczyć też należy koszty odpowiedniego nagrobka a także wydatki na poczęstunek osób biorących udział w pogrzebie. Tak też SN70 w swoim orzeczeniu: do tych wydatków zalicza się koszt postawienia nagrobka (w granicach kosztów przeciętnych, jeżeli nawet koszty rzeczywiste były znaczne, np. z uwagi
na materiał lub wystrój nagrobka, wyższe), także wydatki na poczęstunek biorących udział w pogrzebie osób, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnego przypadku, skoro jeżeli jest to zwyczaj w zasadzie powszechnie przyjęty, zwłaszcza jeżeli jest w danym środowisku stosowany i dotyczy przede wszystkim krewnych zmarłego (bliższych i dalszych członków rodziny), jak również innych osób bliżej z denatem związanych, np. najbliższych współpracowników itp. Koszt takiego poczęstunku, utrzymany w rozsądnych stosownie do okoliczności granicach (nie mającego charakteru tzw. stypy pogrzebowej), podlega zwrotowi na równi z innymi kosztami pogrzebu zgodnie z art. 446 § 1 k.c.

Fakt, że zmarły poniósł śmierć wskutek czynu niedozwolonego, często w tragicznych okolicznościach, z reguły przemawia za urządzeniem pogrzebu bardziej uroczystego, ponieważ odpowiada to potrzebie moralnej odczuwanej przez najbliższych członków rodziny.

Także w tym zakresie musi być pozostawiona sądowi pewna swoboda przy ustalaniu wysokości odszkodowania71.

Roszczenie z art. 446 § 1 k.c. przysługuje w granicach rzeczywiście dokonanych wydatków, dlatego też SN w swoim
orzeczeniu72 uznał za przedwczesne powództwo o zasądzenie kosztów nagrobka przed jego wzniesieniem. Nie zwalnia zobowiązanego do naprawienia szkody od obowiązku pokrycia kosztów pogrzebu fakt wypłacenia przez PZU jednorazowego
świadczenia z tytułu ubezpieczenia NW i to także wówczas, gdy umowę ubezpieczenia zawarła na swój koszt osoba zobowiązana73 jak też fakt wypłacenia zasiłku pogrzebowego74.

69 Orzeczenie SN z dn. 7.03.1969 r., II PR 641/68, OSN 1970/2, poz. 33.
70 Orzeczenie SN z dn. 6.01.1982 r., II CR 556/81, Monitor Prawniczy 2001/8, s. 467.
71 J. Rezler, Naprawienie szkody wynikłej ze spowodowania uszczerbku na ciele lub zdrowiu według prawa cywilnego, Warszawa 1968, s. 64.
72 Orzeczenie SN z dn. 4.06.1998 r., II CKN 852/976, OSN 1988/11, poz. 196.
73 Orzeczenie SN z dn. 31.08.1981 r., IV CR 283/81, OSN 1982/2-3, poz. 40.
74 Orzeczenie SN z dn. 27.03.1981 r., III CZP 6/81, OSN 1981, poz. 183.

http://www.odszkodowania24.eu

---

odszkodowanie po wypadku

Iwona Wilczewska

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody

Autorem artykułu jest Iwona Wilczewska

Na zakres odpowiedzialności zobowiązanego do naprawienia szkody wpływ wywiera zachowanie się poszkodowanego, którym przyczynił się on do powstania lub zwiększenia szkody.

Na zakres odpowiedzialności zobowiązanego do naprawienia szkody wpływ wywiera zachowanie się poszkodowanego, którym przyczynił się on do powstania lub zwiększenia szkody. Zgodnie z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron.

Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma miejsce wówczas, gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego.

Zachowanie się poszkodowanego jest więc w konstrukcji przyczynienia traktowane jako przyczyna konkurencyjna do przyczyny przypisanej osobie odpowiedzialnej1.

Określenie przyczynienia się poszkodowanego nie kształtuje się jednolicie i uzależnione ono jest od podstawy prawnej, z jakiej wywodzi się roszczenie odszkodowawcze. Tak np., jeżeli odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę jest oparta na zasadzie winy, to również przesłanki zmniejszenia odszkodowania muszą być bardziej surowe. W tym
wypadku bez winy po stronie poszkodowanego nie można mówić, że do przyczynienia się do szkody w ogóle dochodzi.

Jeżeli zatem sprawca odpowiada na zasadzie winy, to do powstania (zwiększenia) szkody przyczynić się może tylko osoba poczytalna. Oczywiście zawsze między zachowaniem się poszkodowanego a szkodą musi istnieć adekwatny
związek przyczynowy. Zachowanie się poszkodowanego musi być tego rodzaju, że normalnie doprowadza do powstania szkody.

Problem przedstawia się nieco inaczej przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Wówczas bowiem do zastosowania art. 362 k.c., obok wymagania adekwatnego związku przyczynowego, wystarczy obiektywna nieprawidłowość (niewłaściwość) zachowania się pokrzywdzonego2. W takim przypadku do powstania lub zwiększenia szkody przyczynić się może osoba małoletnia lub chora psychicznie.

Takie właśnie stanowisko przyjmuje SN w uchwale3 z dnia 20.09.1975 r, której stwierdza: Zachowanie się małoletniego poszkodowanego, któremu z powodu wieku winy przypisać nie można (art.426 k.c.), może stosownie do art.362 k.c. uzasadniać zmniejszenie odszkodowania należnego od osoby odpowiedzialnej za szkodę na podstawie art.436 k.c.

Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 19.10.1963 r.4 stwierdził, że reakcje odruchowe, wywołane lękiem nie mogą być traktowane jako przyczynienie się do wyrządzenia szkody. Sąd Najwyższy wskazuje, że do zastosowania art.362 k.c. nie jest konieczne, żeby zachowanie się poszkodowanego pozostające w związku przyczynowym z powstaniem szkody było przez niego zawinione, z czego jednak nie wynika, że każde zachowanie się poszkodowanego mieści się w hipotezie tego przepisu.

W szczególności nie będzie uzasadnione zastosowanie art.362 k.c. wówczas, gdy zachowanie się poszkodowanego wprawdzie obiektywnie przyczyniło się albo mogło przyczynić się do powstania szkody, było ono jednak normalnym następstwem zawinionego zachowania się sprawcy szkody. Zobowiązany do odszkodowania odpowiada za normalne następstwa swego działania lub zaniechania, a w skład tych następstw wchodzi także normalna reakcja poszkodowanego, który z jego winy znalazł się w niebezpieczeństwie. Taka więc normalna reakcja poszkodowanego nie może być traktowana jako przyczynienie się do wyrządzenia szkody.

W orzecznictwie sadowym utrwalona jest praktyka, że jeżeli do powstania szkody przyczynił się mąż, jako kierowca jednego z pojazdów, które się zderzyły, to także żona musi ponieść skutki przyczynienia się męża i należne jej odszkodowanie ulega zmniejszeniu, gdyż jazda była wspólnym przedsięwzięciem obojga małżonków i powódka musiała być świadoma niebezpieczeństwa grożącego jej zdrowiu i życiu w razie nieostrożnej jazdy jej męża.5

Zasadę tę stosuje się także w odniesieniu do szkód doznanych przez dziecko przewożone przez rodzica. Potwierdza to SN w swoim orzeczeniu6, w którym stwierdza: w razie przyczynienia się poszkodowanego do powstania wypadku, osoby mu najbliższe i pozostające z nim we wspólności domowej, które w tym wypadku również doznały szkód, ponoszą skutki prawne tego przyczynienia się na równi z przyczyniającym się.

W powyższych orzeczeniach Sąd Najwyższy przyjął, że między osobami, które łączą więzy rodzinne i domowe, istnieje - wynikająca z istoty tych więzi - wspólnota niebezpieczeństwa, która polega na wspólnym ponoszeniu niekorzystnych skutków majątkowych wywołanych zachowaniem się jednej z tych osób.7

Częstą okolicznością uzasadniającą przyczynienie się poszkodowanego jest korzystanie z dróg publicznych w stanie
nietrzeźwości. SN w swoim orzeczeniu8 stwierdza: osoba, która decyduje się na jazdę samochodem z kierowcą będącym w stanie po użyciu alkoholu, przyczynia się do odniesionej szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego, gdy stan nietrzeźwości kierowcy pozostaje w związku z tym wypadkiem. Spożywanie napoju alkoholowego z takim kierowcą przed jazdą uważać należy za znaczne przyczynienie się do powstania szkody.

W kolejnym orzeczeniu9 SN stwierdza: Okoliczność, że pieszy był w stanie nietrzeźwym w chwili najechania go przez samochód, nie stanowi samo przez się podstawy do przyjęcia, że pieszy ten przyczynił się do zaistnienia wypadku i szkody, a tym samym dla zmniejszenia należnego mu odszkodowania. Zastosowanie art.362 k.c. może wchodzić w grę tylko w razie ustalenia, iż nietrzeźwość miała wpływ na powstanie lub rozmiar szkody. Dla przyjęcia przyczynienia się pieszego do szkody nie wystarcza hipotetyczna niemożność wykluczenia, że gdyby pieszy był trzeźwy, to jego reakcja byłaby odpowiednio szybsza i mogłoby nie dojść do wypadku.

Kryteria, jakimi należy się kierować przy zmniejszeniu odszkodowania zależą od zasady odpowiedzialności. I tak przy odpowiedzialności na zasadzie winy należy porównać stopień winy obu stron oraz inne okoliczności sprawy. Przy odpowiedzialności na zasadzie ryzyka należy zmniejszyć odszkodowanie, zgodnie z art. 362 k.c. "stosownie do okoliczności". Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu10 z dnia 27.04.1963 r. wskazał, że w sytuacji, w której odpowiedzialność dłużnika oparta jest na zasadzie ryzyka, decydującym kryterium zmniejszenia odszkodowania może być jedynie porównanie wielkości niebezpieczeństwa, z jakim dla ogółu łączy się ruch mechanicznego środka komunikacji, z rozmiarem i wagą uchybień po stronie poszkodowanego. Należy także wziąć pod uwagę okoliczność, do jakiej kategorii osób należał poszkodowany (kierowca, pieszy, pasażer).

Odszkodowanie z reguły ulega zmniejszeniu o określony ułamek np.: 1/4, 1/3, 1/2 lub w określonym procencie np.: 20%, 40%. Niekiedy może ono polegać na odliczeniu pewnej sumy lub pominięciu niektórych składników odszkodowania. Jeżeli sąd uzna, że bezpośrednio poszkodowany przyczynił się w 20% do powstania szkody to zgodnie z art. 362 k.c. odszkodowanie na rzecz osób bliskich ulegnie zmniejszeniu o 20%.

Z mocy tego przepisu odszkodowanie należne najbliższym członkom rodziny zmarłego ulega zmniejszeniu, jeżeli do powstania lub zwiększenia szkody przyczynił się bezpośrednio poszkodowany, mimo iż do powstania szkody nie przyczynili się osobiście pośrednio poszkodowani11. Wynika to z zasady, iż osoby uprawnione z przepisów art. 446 k.c. nie mogą znajdować się w lepszej sytuacji prawnej aniżeli sam poszkodowany. Takie samo stanowisko zajął SN w swoim orzeczeniu12, gdzie obniżył odszkodowanie należne żonie zmarłego, który przyczynił się do powstania szkody pijąc alkohol z kierowcą samochodu.

1 K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002, s. 729.
2 G. Bieniek w:"> Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, Warszawa 1999, s. 67-68.
3 Uchwała SN z dn. 20.09.1975 r., III CZP 8/75, OSNCP 1976/ 7-8, poz. 151.
4 Orzeczenie SN z dn. 19.10.1963 r., II CR 976/62, OSNCP 1964/10, poz.206.
5 Orzeczenie SN z dn. 30.01. - 5.02.1963 r., III CR 111/62, OSPiKA 1964/3, poz.59.
6 Orzeczenie SN z dn. 10.09.1965 r., II CR 283/65, OSPiKA 1967/7-8, poz.174.
7 S. Reps, Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone przez posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym osobom im bliskim, Prawo Asekuracyjne 3/2004, s. 60.
8 Orzeczenie SN z dn. 2.12.1985 r., IV CR 412/85, OSPiKA 1986/4, poz.87.
9 Orzeczenie SN z dn. 27.11.1974 r., II CR 647/74, OSPiKA 1976/1, poz.6.
10 Orzeczenie SN z dn. 27.04.1963 r., IV CR 315/62, OSPiKA 1964/10, poz.194.
11 A. Koch, Związek przyczynowy jako podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym, Warszawa 1975, s. 254.
12 Orzeczenie SN z dn. 30.07.1966 r., II PR 170/66, Praca i Zabezp Społ. 1967/12

www.odszkodowania24.eu

---

odszkodowania po wypadku

Iwona Wilczewska

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zmiana wysokości lub czasu trwania renty

Autorem artykułu jest Iwona Wilczewska

Zgodnie z art. 907 §2 k.c.: jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub umowie.

Osobami uprawnionymi do wystąpienia z odpowiednim żądaniem są poszkodowany oraz zobowiązany do naprawienia szkody. Przepis art. 907 § 2 k.c. stanowi wyjątek od zasady res iudicata - powagi rzeczy osadzonej, ponieważ może prowadzić do zmiany poprzedniego wyroku.

Podstawą roszczenia z art. 907 k.c. mogą być tylko okoliczności dotyczące wysokości i czasu trwania renty, i to okoliczności zaszłe już po pierwotnym ustaleniu zakresu obowiązku rentowego orzeczeniem sądu lub umową. Nie można na podstawie art. 907 k.c. kwestionować samej zasady odpowiedzialności za powstałą szkodę na osobie, ani też
np. przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody46.

Zmianą stosunków uzasadniającą powództwo może być spadek siły nabywczej pieniądza47. Natomiast nie można stosować przepisu art. 358 § 3 k.c. o waloryzacji świadczenia pieniężnego. Jak przyjął SN w swoim orzeczeniu48 renta zasądzona na podstawie art. 446 § 2 k.c. wynika za zobowiązania niepieniężnego ze świadczeniem pieniężnym a klauzula waloryzacyjna odnosi się tylko do zobowiązań pieniężnych sensu stricto.

Żądanie zmiany renty obejmować może też okres sprzed wytoczenia powództwa, gdyż decydujący jest moment zmiany
stosunków, będących podstawą roszczenia z art. 907 k.c.49

45 Z. Radwański, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2001, s. 217.
46 S. Garlicki, Odpowiedzialność cywilna za nieszczęśliwe wypadki., Warszawa 1971, s. 452.
47 Orzeczenie SN z dn. 28.10.193, III CZP 142/93, OSNCP 1994/4, poz. 82.
48 Orzeczenie SN z dn. 20.04.1994 r., III CZP 58/94, OSN 1994/11, poz. 207.
49 Orzeczenie SN z dn. 10.02.1968 r., II PR 510/68, Prawo i Zabezpieczenie Społeczne 1969/10, s.

http://www.odszkodowania24.eu

---

Wszystko o odszkodowaniach

Iwona Wilczewska

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl